Dinsdag 30 augustus 2016 is het grootste deel van onze farm in Koga (Bahir Dar, Amhara) verwoest. De loodsen, omheining, gereedschap, meststoffen en bestrijdingsmiddelen, alles is geplunderd of platgebrand. Een groep demonstranten probeerde gisteren het pakstation met onze koelcellen, generator en tractor binnen te dringen, maar werd door de politie weggedreven.

Half december 2015 verloren wij onze pootgoedbasisfarm in Wenchi. Gedurende de gevechten tussen studenten, boeren en de regeringstroepen werd de complete farm (100 ha) geplunderd en verbrand. Ook de 80 ton basispootgoed van de beste aardappelrassen dat daar opgeslagen lag. Waarmee wij onze inkomstenbron voor 2016 ineens in rook zagen opgaan. Enkele dagen later werd de Grazeland farm in Ginchi platgebrand. Op deze farm zou Solagrow 25 hectare geïrrigeerde teelten gaan doen, om de boeren van Ginchi te helpen aan gezond pootgoed en goed zaaizaad.

 

Vernielingen in Amhara als protest tegen de regering
De politieke onrust heeft zich uitgebreid naar het noorden, naar de staat Amhara. Daar zijn ook al enkele maanden lang de gevechten gaande. Afgelopen dinsdag zijn negen tuinbouwbedrijven in vlammen opgegaan. Als teken van protest tegen de huidige regering. En uit woede vanwege het keiharde neerslaan van demonstraties tegen de manier waarop dit complexe land geregeerd wordt. Solagrow heeft evenals het Belgische groentenbedrijf KogaVeg een modelfarm in het irrigatiegebied Koga. Daar is jaren geleden een 7.000 hectare groot irrigatiesysteem aangelegd. De overheid heeft in 2012 onze bedrijven gevraagd in dit gebied te investeren, om de boeren te helpen met zaaizaad, teeltkennis en vooral met afzetmarkten. Dit paste goed in de strategie van Solagrow, om vlak bij het grootste aardappelgebied van Ethiopia een basisfarm te hebben waarop pootgoed van aardappel geteeld kan worden.

Zwarte as in plaats van eindelijk een goede markt
Verspreid over het grote irrigatiegebied kregen wij vier modelfarms, samen 50 hectare groot. Zodat wij op meerdere plekken samen met de boerengroepen kunnen samenwerken en onze teelten als voorbeeld dienden voor de buren. KogaVeg kreeg een farm van 50 hectare, waarop voornamelijk groenten voor de exportmarkt geteeld werden. KogaVeg investeerde in een pakstation, Solagrow in de koelcellen en samen exporteerden we peulen voor West-Europa. Het heeft jaren gekost om deze goede basis voor de vermarkting van de boerenteelten op te zetten. Dit jaar zouden ook voor het eerst de boerengroepen uit Koga mee gaan doen in de productie. Zodat ook zij een goede markt zouden hebben voor hun teelt.

 

Investeerders zijn broodnodig, maar worden nu door blinde woede weggebrand
Voedselschaarste, corruptie, hoge werkloosheid van jong en oud is in een federatief land dat geen open democatie kent is een ontzettend gevaarlijke combinatie. De overheid doet er al jarenlang - en met succes - alles aan om buitenlandse investeerders aan te trekken om de economie op gang te krijgen. Het is de enige verantwoorde manier om armoede duurzaam op te lossen. En diezelfde overheid ziet nu die investeerders aangevallen worden door grote groepen demonstranten die deze investeerders zien als verlengstukken van die overheid.

Schieten in eigen voet
Maar ja, woede laat geen ruimte voor logica. Die komt pas later. De boeren in Wenchi klaagden vorige week dat het zo jammer was dat er haast geen toeristen meer naar het mooie kratermeer komen. En zijzelf beseften dat dit het directe gevolg was van de gewelddadige protesten in hun streek. Wat zij nu moeten bezuren.

En wij met hen. De Ethiopische overheid heeft meteen in december beloofd dat onze schade vergoed zou worden. De Nederlandse overheid en ambassade doen er alles aan om een goede oplossing te vinden. Inmiddels weten we dat de vergoeding rond de 15% van de echte schade zal bedragen. Maar inmiddels wachten we er al ruim acht maanden op. En als het niet snel tot de beloofde oplossing komt, kunnen wij de resterende zes demofarms in stilte sluiten. Einde van tien jaren investeren, eind van de baan voor 300 medewerkers.

Zonder gevulde maag geen democratie
Verwacht van een ondervoede en nauwelijks geschoolde bevolking niet te veel. Elke dag is een strijd om het bestaan, om te overleven met je gezin. De gevolgen ervan zien we elke dag hier in Clinic Hidi. Hun opgroeiende jeugd ziet geen toekomst en heeft niets te verliezen. Vecht zich daarom dood. Daarmee wordt ons doel in Ethiopie alleen maar urgenter: probeer de miljoenen boerenzonen uitzicht te bieden op een redelijk bestaan, met drie- of viervoudige oogsten. Niks bizonders, en niet moeilijk. Alleen heel veel en best taai. Daarom hopen we nog jaren hier door te mogen werken, dan eerst maar op kleinere schaal. Om zo deze mensen hier te helpen aan een boterham. Daar doen we het voor.